
Nylon, tên gọi bắt nguồn từ cụm từ “nylon” – một từ ghép bởi “New York” và “Lon”, đại diện cho thành phố New York nơi nó được phát minh lần đầu tiên và “Long” để chỉ tính chất bền của nó. Sợi nhân tạo kỳ diệu này đã bước vào lịch sử vào năm 1935 khi Wallace Carothers, một nhà hóa học thiên tài tại DuPont, khám phá ra khả năng tổng hợp polyamide từ các monome khác nhau.
Nylon là một loại polyme tổng hợp thuộc nhóm polyamide, với cấu trúc phân tử liên kết bởi các liên kết amid. Cấu trúc đặc biệt này mang lại cho nylon những tính chất vượt trội:
-
Độ bền cơ học cao: Nylon có khả năng chịu lực kéo, xoắn và mài mòn rất tốt. Điều này khiến nó trở thành lựa chọn hoàn hảo cho các ứng dụng đòi hỏi độ bền cao như quần áo thể thao, dây thừng, lốp xe, thảm trải sàn, và thậm chí cả parachute!
-
Tính đàn hồi và co giãn: Nylon có thể duỗi ra đáng kể mà vẫn giữ được hình dạng ban đầu. Tính chất này giúp nylon tạo thành những sản phẩm vừa vặn và thoải mái như áo ngực, quần legging, và tất cá nhân.
-
Khả năng chống ẩm và chống mốc: Nylon ít hấp thụ nước so với các loại sợi tự nhiên, giúp nó luôn khô thoáng và không bị nấm mốc. Đặc tính này rất hữu ích trong việc sản xuất các sản phẩm như áo mưa, lều trại và túi đựng đồ.
-
Khả năng chống hóa chất và axit: Nylon có độ bền cao trước nhiều loại hóa chất và dung dịch axit pha loãng. Tính chất này làm cho nylon trở thành vật liệu lý tưởng cho các ứng dụng công nghiệp như sản xuất bánh răng, bạc đạn và dây curoa.
Ứng dụng đa dạng của Nylon
Từ những ngày đầu ra đời, nylon đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường sợi nhân tạo và được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau:
-
Ngành thời trang: Nylon là thành phần chính trong quần áo thể thao, đồ bơi, tất, vớ, và các loại vải dệt may khác. Sự kết hợp nylon với các loại sợi tự nhiên như bông hay len tạo ra những loại vải có độ bền cao, khả năng thấm hút mồ hôi tốt và cảm giác thoải mái.
-
Ngành công nghiệp ô tô: Nylon được sử dụng để sản xuất lốp xe, dây an toàn, thảm lót sàn, và các bộ phận khác của động cơ xe. Tính chất bền, nhẹ và chống mài mòn của nylon giúp đảm bảo sự an toàn và hiệu suất hoạt động của xe.
-
Ngành công nghiệp may mặc: Nylon được sử dụng để sản xuất chỉ may, dây thừng, và lưới. Chỉ may nylon có độ bền cao và khả năng chịu nhiệt tốt, làm cho nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho việc may các loại vải dày như denim và canvas.
-
Ngành công nghiệp xây dựng: Nylon được sử dụng để sản xuất lưới an toàn, màng chống thấm nước, và các phụ kiện khác.
Quy trình sản xuất nylon
Quá trình sản xuất nylon bao gồm hai bước chính:
- Polymerization: Các monome như caprolactam hoặc hexamethylenediamine và adipic acid được liên kết với nhau để tạo thành polyme nylon.
- Spinning: Polyme nylon nóng chảy được ép qua các lỗ nhỏ trên một khuôn, tạo thành sợi nylon.
Sợi nylon sau đó được kéo dãn và xử lý thêm để đạt được độ bền, mềm mại và tính chất mong muốn.
Bảng so sánh Nylon với các loại sợi khác:
Tính chất | Nylon | Polyester | Cotton |
---|---|---|---|
Độ bền | Cao | Trung bình | Thấp |
Khả năng co giãn | Cao | Trung bình | Thấp |
Khả năng thấm hút mồ hôi | Thấp | Rất thấp | Cao |
Chống nhăn | Cao | Cao | Thấp |
Giá thành | Trung bình | Thap | Cao |
Kết luận:
Nylon là một loại sợi nhân tạo đa năng với nhiều ưu điểm vượt trội. Sự kết hợp độc đáo giữa độ bền, khả năng co giãn và tính chống ẩm của nylon đã làm cho nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho vô số ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ sản xuất, nylon chắc chắn sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong ngành dệt may và các ngành công nghiệp khác trong tương lai.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng nylon là một loại sợi nhân tạo nên không hoàn toàn tự phân hủy. Do đó, việc tái chế và sử dụng nylon một cách có trách nhiệm là rất quan trọng để giảm thiểu tác động môi trường của vật liệu này.